Czym są darowizny podlegające odliczeniu podatkowemu?
Darowizny to dobrowolne przekazanie środków pieniężnych lub rzeczy na rzecz organizacji lub instytucji. W polskim systemie podatkowym, niektóre darowizny mogą stanowić ulgę podatkową, co oznacza, że darczyńca może odliczyć ich wartość od swojego dochodu przed opodatkowaniem. Jest to forma zachęty ze strony państwa do wspierania organizacji charytatywnych i innych podmiotów działających na rzecz dobra publicznego.
Warto zaznaczyć, że nie każda darowizna kwalifikuje się do odliczenia. Istnieją ściśle określone warunki, które muszą być spełnione, aby móc skorzystać z tej ulgi podatkowej. Dotyczy to zarówno rodzaju organizacji, które mogą przyjmować takie darowizny, jak i limitów kwotowych oraz wymaganej dokumentacji.
Jakie organizacje mogą przyjmować darowizny uprawniające do ulgi podatkowej?
Prawo do odliczenia darowizny od dochodu przysługuje tylko w przypadku przekazania jej do określonych podmiotów. Oto główne kategorie organizacji uprawnionych do przyjmowania darowizn podlegających odliczeniu:
Organizacje Pożytku Publicznego (OPP)
To najbardziej znana grupa podmiotów uprawnionych do przyjmowania darowizn odliczanych od podatku. OPP to organizacje, które:
- Nie są jednostkami sektora finansów publicznych
- Nie działają w celu osiągnięcia zysku
- Prowadzą działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy
Organizacje z krajów EOG
Darowizny można również przekazywać organizacjom z innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (oraz Szwajcarii), o ile prowadzą one działalność analogiczną do polskich OPP.
Jednostki samorządu terytorialnego i inne podmioty publiczne
Do tej grupy zaliczamy m.in.:
- Gminy, powiaty, województwa
- Wojewodów
- Rządową Agencję Rezerw Strategicznych
Podmioty działalności leczniczej i ratownictwa medycznego
Ta kategoria obejmuje instytucje działające w obszarze ochrony zdrowia i ratownictwa, zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie (w związku z konflikt3m zbrojnym).
Jakie są limity odliczeń podatkowych z tytułu darowizn?
Prawo podatkowe określa maksymalne kwoty darowizn, które można odliczyć od dochodu. Limity te różnią się w zależności od tego, czy darczyńca jest osobą fizyczną czy prawną.
Limity dla osób fizycznych
Osoby fizyczne mogą odliczyć darowizny w wysokości do 6% swojego rocznego dochodu. Warto pamiętać, że limit ten dotyczy łącznej sumy wszystkich przekazanych darowizn w danym roku podatkowym.
Limity dla osób prawnych
W przypadku osób prawnych (np. spółek) limit jest nieco wyższy i wynosi do 10% uzyskanego dochodu. Podobnie jak u osób fizycznych, jest to łączny limit dla wszystkich darowizn w roku podatkowym.
Warunki i dokumentacja niezbędna do odliczenia darowizny
Aby skorzystać z ulgi podatkowej z tytułu darowizny, należy spełnić określone warunki formalne i posiadać odpowiednią dokumentację.
Formy przekazania darowizny
Darowizny mogą być przekazywane w dwóch formach:
- Pieniężnej – poprzez przelew bankowy lub wpłatę na rachunek płatniczy
- Rzeczowej – przekazanie konkretnych przedmiotów lub towarów
Wymagane dokumenty
W zależności od formy darowizny, wymagane są różne dokumenty:
- Dla darowizn pieniężnych: dowód wpłaty na rachunek bankowy lub płatniczy obdarowanego
- Dla darowizn rzeczowych: umowa darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu przedmiotu darowizny
Ograniczenia dotyczące odliczeń
Istnieją pewne ograniczenia, o których warto pamiętać:
- Darowizna nie może być zwrócona w jakiejkolwiek formie
- Nie można jej zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
- Nie może być odliczona od przychodu na podstawie innych przepisów
Jak rozliczyć darowiznę w zeznaniu podatkowym?
Proces rozliczania darowizn w zeznaniu podatkowym różni się nieco w zależności od tego, czy jest się osobą fizyczną czy prawną.
Rozliczenie dla osób fizycznych
Osoby fizyczne rozliczają darowizny w następujący sposób:
- Wypełniają formularz PIT-36 lub PIT-37 (w zależności od formy opodatkowania)
- Dodatkowo wypełniają załącznik PIT/O, gdzie wykazują kwotę przekazanej darowizny
- W załączniku PIT/O należy również podać dane obdarowanej organizacji
Rozliczenie dla osób prawnych
Osoby prawne rozliczają darowizny w formularzu CIT-8. W odpowiedniej rubryce deklaracji należy wpisać kwotę przekazanej darowizny, a także dane obdarowanej organizacji.
Wyjątki i szczególne przypadki darowizn
Istnieją pewne sytuacje, w których darowizny nie podlegają odliczeniu lub obowiązują specjalne zasady.
Darowizny niekwalifikujące się do odliczenia
Do tej kategorii należą m.in.:
- Darowizny na rzecz rad rodziców w szkołach i przedszkolach
- Darowizny przekazane na cele niezdefiniowane w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Specjalne regulacje
W szczególnych przypadkach mogą obowiązywać dodatkowe zasady. Przykładem są darowizny związane z COVID-19, dla których w okresie pandemii wprowadzono specjalne regulacje umożliwiające wyższe odliczenia.
Korzyści z przekazywania darowizn – dlaczego warto?
Przekazywanie darowizn niesie ze sobą wiele korzyści, zarówno dla darczyńcy, jak i dla społeczeństwa:
- Wsparcie ważnych celów społecznych – darowizny umożliwiają realizację projektów i inicjatyw służących dobru wspólnemu
- Ulga podatkowa – możliwość odliczenia darowizny od dochodu zmniejsza wysokość podatku do zapłacenia
- Budowanie pozytywnego wizerunku – szczególnie istotne dla firm, które mogą być postrzegane jako społecznie odpowiedzialne
- Osobista satysfakcja – świadomość przyczyniania się do pozytywnych zmian w otoczeniu
Warto pamiętać, że nawet niewielkie darowizny, przekazywane regularnie, mogą mieć znaczący wpływ na działalność organizacji charytatywnych i innych podmiotów działających na rzecz dobra publicznego.
Źródła
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 1992 nr 21 poz. 86 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. 2003 nr 96 poz. 873 z późn. zm.)
- Ministerstwo Finansów, „Ulga podatkowa z tytułu darowizn”, https://www.podatki.gov.pl/pit/ulgi-odliczenia-i-zwolnienia/ulga-podatkowa-z-tytulu-darowizn/
- Krajowa Informacja Skarbowa, „Darowizny – odliczenia od dochodu”, https://www.kis.gov.pl/zalatwianie-spraw/darowizny
- Portal Podatkowy, „Darowizny – zasady odliczania”, https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/ulgi-i-odliczenia-w-pit/darowizny/
Skomentuj